Από το 2010, δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης του 2008, ο πλούτος της λεγόμενης «οικονομικής ελίτ» αυξάνεται κατά μέσο όρο περί το 13% σε ετήσια βάση. Η κορύφωση του φαινομένου καταγράφηκε σε μια περίοδο κατά την οποία σημειώθηκε «η μεγαλύτερη αύξηση στην ιστορία του αριθμού των ανθρώπων η περιουσία των οποίων ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο δολάρια», με ρυθμό που έφθανε τον έναν νέο δισεκατομμυριούχο κάθε δύο ημέρες.
Το 82% του πλούτου κατέληξε στα χέρια του 1% των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου
Το 50% των φτωχότερων του κόσμου που ισοδυναμεί με 3,7 δισεκατομμύρια κόσμου, δεν είχε το παραμικρό όφελος από την παγκόσμια ανάπτυξη ενός έτους
Από ττα 5 δολάρια που παράχθηκαν
Τα 4 δολάρια πήγαν στο 1% των πλουσιότερων ανθρώπων.
Το 1 δολάριο πήγε στο υπόλοιπο 99% των ανθρώπων
Σε αυτό το τοπίο της αύξησης των ανισοτήτων από την οικονομική κρίση προστέθηκε η περαιτέρω διεύρυνσή τους λόγω της πανδημίας.
Η ανισότητα στον εμβολιασμό
Για να καταλάβουμε την ανισότητα ως προς τον εμβολιασμό σε παγκόσμια κλίμακα αρκεί να αναλογιστούμε ότι μέχρι τώρα το 84% των εμβολιασμών έχουν γίνει σε χώρες ανώτερου και ανώτερου-μέσου εισοδήματος, ενώ μόλις το 0,3% των δόσεων έχει χορηγηθεί σε χώρες χαμηλού εισοδήματος.
Στις αρχές του Ιουλίου το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων στις αναπτυγμένες χώρες έφτανε το 40% , ενώ στις αναδυόμενες οικονομίες ήταν λιγότερο από μισό και στις χώρες χαμηλού εισοδήματος ακόμη μικρότερο. Αυτή τη στιγμή οι δυναμικές εμβολιασμού που καταγράφονται παγκοσμίως σημαίνουν ότι οι αναπτυγμένες χώρες μέχρι το τέλος της χρονιάς θα είναι σε επίπεδα εμβολιασμού που θα εξασφαλίζουν πλήρη επιστροφή στην «κανονικότητα», ενώ για αναπτυσσόμενες χώρες αυτό μετατίθεται αρκετά στον χρόνο.
Επιπλέον, οι αναπτυσσόμενες χώρες εάν βρεθούν αντιμέτωπες με έξαρση κρουσμάτων δεν έχουν τις ίδιες υποδομές με τις αναπτυγμένες για την αντιμετώπιση των βαριών περιστατικών και αυτό με τη σειρά του αυξάνει τη συνολική αρνητική επίπτωση της πανδημίας.
Η ανισότητα στα διαθέσιμα εργαλεία οικονομικής παρέμβασης
Σε όλα αυτά προστίθενται και τα άνισα εργαλεία που έχουν στα χέρια τους οι κυβερνήσεις για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την πανδημία. Οι αναπτυγμένες οικονομίες ξόδεψαν πάνω από 5% του ΑΕΠ (και ορισμένες ακόμη και πάνω από 10%) σε μέτρα αποτροπής των επιπτώσεων της πανδημίας, την ώρα που σε μεγάλο μέρος του υπόλοιπου πλανήτη το ποσοστό ήταν ανάμεσα στο 2,5% και το 5% και σε αρκετές χώρες χαμηλού εισοδήματος κάτω του 2,5%. Αυτό σημαίνει ότι στις αναπτυσσόμενες και τις χαμηλού εισοδήματος υπήρξε μεγαλύτερη δυσκολία να αντιστραφούν οι επιπτώσεις της πανδημίας.
Όμως, όλα αυτά αντιστρέφουν μια βασική τάση που χαρακτήριζε την παγκόσμια οικονομία εδώ και δεκαετίες. Και αυτή ήταν ότι «ατμομηχανή» της παγκόσμιας ανάπτυξης ήταν κατεξοχήν οι αναδυόμενες αγορές και οι αναπτυσσόμενες οικονομίες, που είχαν πολύ υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τις «ώριμες» αναπτυγμένες οικονομίες.
Η διαπίστωση αυτή δεν έχει να κάνει μόνο με τον τρόπο που τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αναδυόμενες αγορές και οι αναπτυσσόμενες χώρες συγκρατούν το συνολικό ρυθμό ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας. Σημαίνει επιπλέον ότι σε μια σειρά από χώρες χαμηλού εισοδήματος οι χαμηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης σημαίνουν και πιο αργούς ρυθμούς κάλυψης του εισοδηματικού αλλά και κοινωνικού χάσματος με τον αναπτυγμένο κόσμο.
Ένας σημαντικός παράγοντας που εντείνει τις ανισότητες είναι ότι οι ανισότητες μεταδίδονται από τη μια γενιά στην άλλη. Δημιουργείται κατά συνέπεια μια άρχουσα τάξη, η οποία διαχωρίζεται από την υπόλοιπη κοινωνία. Δημιουργείται μια νέα αριστοκρατία. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα βλέπουμε ότι η ήδη πλούσια άρχουσα αυτή τάξη εργάζεται σκληρότερα από εκείνους που βγάζουν λιγότερα, διπλασιάζοντας το πλούτο της. Παρόμοια είναι η εξέλιξη και στη Κίνα. Μόνο που εκεί ο δρόμος προς την άρχουσα τάξη περνά από πολιτικές δομές. Έτσι δημιουργείται μια νέα κοινωνική τάξη, η οποία ελέγχει και τις πολιτικές διαδικασίες, με αυτή την έννοια το παγκόσμιο Καπιταλιστικό σύστημα μετατρέπει τη Δημοκρατία σε Πλουτοκρατία!